Grafik Tasarımda Evrensellik Sorunu

Abstract

Grafik tasarım hem bilgi üreten hem de bilginin yayılımını sağlayan, ticari, kültürel ve akademik faaliyetlere konu olan kapsamlı bir disiplin olarak bilinmekte ve aynı zamanda evrensel görsel iletişim araçlarından biri olarak kabul edilmektedir. Toplumsal konularda ve kültürlerarası etkileşimlerde zedeleyici ve yıkıcı yönde üretilen bilginin görsel dil yoluyla evrenselleştirilmesi, grafik tasarımın kendi evrenselliğine de zarar vermektedir. Bu sebeple özellikle siyasal iletişim, reklam ve eğitsel ürün alanlarındaki ırkçı, cinsiyetçi ve ideolojik söylemler çağdaş grafik tasarım için bir evrensellik sorunu olarak düşünülmelidir. Tarihsel süreçte grafik tasarımın evrensel hale gelişiyle, ‘kültür farklılığı’ olarak açıklanmaya çalışılan ayrımcı tutum ve davranışların toplum tarafından evrensel olarak kabul edilmesi arasında yakın bir sosyokültürel ilişki söz konusudur. Bu ilişkinin incelenmesi; evrenselcilik sorununun, görsel dilin yaygınlaşması ve görsel kültürün gelişimi üzerinden şekillendirildiğini göstermektedir. Bu çalışma ile; evrenselcilik sorununu grafik tasarımda görsel dil eleştirisi bağlamında tartışmaya açmak amaçlanmaktadır.