Investigation of aesthetic experience as a potential functional aspect of architecture

Abstract

Bu araştırma, mimarlığın estetik deneyimi ile işlevsel yönünün birbirini nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Bu doğrultuda bu çalışma, estetik deneyimin ortaya çıkışının mimarlığın işlevsel yönü ile olan ilişkisini ve mimari bir işlev olma potansiyeli üzerine felsefi bir inceleme sunmayı amaçlamaktadır. İnsanlığın çevresi ile mimarlığın işlevsel yönü üzerinden etkileşime girebileceğini iddia etmek mümkündür. Kullanıcılar ve mimari mekanlar arasındaki ilişkinin, mimarinin kullanıcılara gerekli ve arzulanan eylemleri gerçekleştirmeleri için sağladığı fiziksel koşullardan yararlanmanın ötesine geçebileceği tartışılmaktadır. Mimari mekanın kullanıcılarına duyumsal bir etkisi olması belirli deneyimlerin varlığını desteklemektedir. Felsefe bu olguları kendi dallarından biri olan fenomenoloji ile tartışır. Aynı zamanda psikoloji de bunları algısal ve bilişsel süreçler ile inceler. Kullanıcı-mimarlık ilişkisi ve bunun düşüncesel ve psikolojik karşılıkları, bir estetik deneyim olgusu olarak ele alınabilir. Dolayısıyla, mimari mekanların nicel özelliklerinin ölçülemez nitelikler kazandığı noktada, insan-mekan ilişkisi bir iletişim, tanıma ve bilme biçimi olarak estetik disiplin alanına taşınabilir. Estetik disiplininin genel olarak odak noktası, estetik özne ile estetik nesne arasındaki etkileşimin bir sonucu olarak ortaya çıkan deneyim ve beğeni yargısının incelenmesi olmuştur. Mimarlıkta, estetik "özne" kullanıcıya, estetik "nesne" mimarlığın tanımladığı mekana ve forma karşılık geldiğini söylemek mümkündür. Kullanıcı ve mekan arasındaki estetik ilişkiyi mimarinin işlevsel yönü üzerinden inceleyebilmek için uygun olma kavramı irdelenmiştir. Bu kavram, kullanım amacına uygun olarak yapılandan potansiyel bir estetik değerin ortaya çıkışını tartışır. Bu anlayış Antik Çağ filozoflarından gelmektedir, ancak mimarlık tarihi boyunca mimarların uygulamalarında uygun olma kavramı üzerinde durduklarını görmek de mümkündür. Bu düşünceyi mimarlıkta biçim-işlev ilişkisi ve kullanıcı-işlev ilişkisi üzerinden görmek mümkündür. Dolayısıyla, işleve yönelik incelemeler estetiğin kavramları üzerinden yürütülebilir. Bu doğrultuda bu araştırma, mimarlığın sahip olduğu çeşitli işlevler arasında estetiğin potansiyel yerini felsefi soruşturma yaparak ele alır ve estetik deneyimin potansiyel işlevsel özelliklerini araştırır.

This research investigates the potential influence of the aesthetic experience and the functional aspect of architecture on each other. Accordingly, this study aims to present a philosophical investigation of the emergence of aesthetic experience in relation to the functional aspect of architecture as well as its potential of being an architectural function. It is possible to claim that humanity can interact with its environment through the functional aspect of architecture. There are discussions that the relationship between users and architectural spaces can go beyond benefiting from the necessary physical conditions that architecture provides for its users to execute their required and desired actions. An architectural space having a sensuous impact on its users supports the existence of certain experiences. Philosophy discusses such phenomena with phenomenological thinking as one of its branches and psychology studies them with perceptual and cognitive science. The user-architecture relationship and its intellectual and psychological causes can be considered as a case of aesthetic experiences. Therefore, at the point where quantitative properties of architectural spaces achieve non-measurable qualities, the user-architecture connection can be moved to the field of aesthetics discipline as a form of communication, recognition, and a way of knowing. The overall focus of the discipline of aesthetics has been the study of the experience and the judgment of taste that occurs as a result of the interaction between the aesthetic subject and the aesthetic object. It is possible to claim that, in architecture, the aesthetic subject resembles the user and the aesthetic "object" corresponds to the space that architecture defines and its overall form. To be able to investigate the aesthetic relationship between the user and space through the functional aspect of architecture, the concept of appropriateness is explored. This concept argues for the emergence of an aesthetic quality from what is made appropriately to its intended use. This understanding originates from the philosophers of Antiquity, yet it is also possible to see architects throughout the history of architecture stressing the notion of being appropriate in their practice. It is possible to see this consideration through the form-function relation as well as user-function relation in architecture. This indicates that function-related investigations can be conducted through concepts of aesthetics. Accordingly, this research articulates aesthetics' potential place among varying functions that architecture possesses by conducting philosophical investigation and explores its functional characteristics.