Ganoderma Lucidum (reishi Mantarı) Kullanımına Bağlı Uygunsuz Duygulanım

Abstract

GİRİŞ ve AMAÇ: Ganoderma lucidum (Reishi mantarı), ganoderma cinsine bağlı Avrupa ve Çin’in bazı bölgelerinde yetişen bir mantar türüdür. Ganoderma lucidum’un polisakkarit bileşenlerinin antitümör etkileri araştırılmaktadır, ancak henüz yeterli kanıtlara ulaşılmamıştır. Bu yazıda, remisyonda meme kanseri öyküsü olan, Reishi mantarı kullanan ve ruhsal sorunlarla psikiyatriye başvuran bir olguyu tartışmak amaçlanmıştır. OLGU: Üç buçuk yıl önce meme kanseri tanısı konan ve operasyon sonrası kemoterapi alan kırk altı yaşında kadın hasta sinirlilik yakınmasıyla psikiyatri polikliniğine başvurdu. Hastanın yapılan muayenesinde duygulanımının uygunsuz olduğu, üzüntü verici olayları anlatırken gülmesini tutmakta zorlandığı, belirgin psikotik bulgu saptanmasa da güvensiz bir tutum içinde olduğu gözlendi. Hastanın yakınmaları sorgulandığında çabuk sinirlendiğini, gündelik olumsuz yaşam olaylarının ruh halini çabuk etkilediğini, eşinin isteğiyle psikiyatriye başvurduğunu belirtti. Hastanın öyküsünde hipomani/maniyi düşündürecek uykusuzluk, hareketlerde ve konuşmada hızlanma, büyüklük düşünceleri, zevk veren uğraşılara aşırı ilgi gibi belirtiler mevcut değildi. Hastanın geçmişte üç ay essitalopram 10 mg/gün kullanımı olduğu, o dönemde daha sakin olduğu, hipomanik/manik belirti olmadığı öğrenildi. Kanser tanısı aldıktan sonra, doktorunun kullanmasını önermemesine rağmen, her gün Reishi mantarı tükettiğini, başka bir tedavi almadığını belirtti. Yakınından alınan bilgiye göre, duygulanımındaki uygunsuzluk ve oynaklığın yaklaşık iki yıldır olduğu, çabuk sinirlendiği, kişilerarası ilişkilerde çatışmalar yaşadığı, mantar dozunu giderek arttırdığı, hastanın bir ay içinde yapılan kontrolünde meme kanserinin remisyonda olduğu öğrenildi. Hastayla yapılan görüşmede mantar kullanımını kesmesi istendi, olanzapin 5 mg/ gün reçete edildi, belirtilerde ilk günlerden itibaren yatışma gözlendi. Olgudan onam alındı. TARTIŞMA ve SONUÇ: Reishi mantarı yeterli kanıt olmasa da kanser hastaları tarafından kullanılabilmektedir, ancak nöropsikiyatrik etkileriyle ilgili çalışmalar kısıtlıdır, dopaminerjik nöron ve mikroglia ortak kültürlerinde nöroprotektif etkisinin gösterilmesi Parkinson hastaları için umut verici bir ajan olarak nitelendirilmiştir. Ganoderma lucidum’un, bağışıklığı artırdığı, antitümör, antimikrobiyal, antiinflamatuar, analjezik ve antioksidan etkileri olduğu, antidepresan benzeri bir etki gösterdiği ve anksiyeteyi azalttığı öne sürülmektedir. Ancak Türkiye’den bir olgu bildirimi dışında duygulanım üzerine etkisi ile ilgili yeterli veri bulunmamaktadır, yazının bu anlamda katkı sağlayacağı düşünülmüştür.