Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantıları ve Ebeveyn Öz Yeterliği Arasındaki İlişkide Yetişkin Bağlanma Stilleri ve Stresle Çift Olarak Baş Etmenin Aracı Rolü

Abstract

Literatürde, çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve bireylerin kendi ebeveynliklerine yönelik algıladıkları öz yeterlikleri arasında bir ilişki olduğu ve çocukluk çağı olumsuz yaşantıları deneyimlemiş bireylerin ebeveyn öz yeterliklerinin düşük olduğu belirtilmektedir. Çalışmalarda bu ilişki farklı değişkenlerin de etkisi ile incelenmiştir. Ancak hem yetişkin bağlanma stillerinin hem de ülkemizde yeni yeni çalışılmaya başlanan stresle çift olarak baş etmenin seri aracı rollerinin incelendiği bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu tez çalışmasının amacı çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve algılanan ebeveyn öz yeterliği arasındaki ilişkide güvensiz bağlanma (kaygılı ve kaçıngan) ve stresle çift olarak baş etmenin seri aracı rollerini incelemektir. Çalışma 117 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ebeveyn yaşı kontrol değişkeni olarak ele alınmıştır. Korelasyon ve seri aracı değişken analizleri sonrası, güvensiz bağlanma (kaygılı ve kaçıngan) ve stresle çift olarak baş etmenin, çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve ebeveyn öz yeterliği arasındaki ilişkide seri aracı rollerinin olmadığı bulunmuştur. Ek olarak, çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve ebeveyn öz yeterliği arasındaki ilişkide kaçıngan bağlanmanın aracı rolü olduğu bulunmuştur. Tez çalışmasının sonuçları literatürden ulaşılan bilgiler çerçevesinde tartışılmış ve çalışmanın literatüre katkısı ve sınırlılıkları incelenmiş, gelecek çalışmalar için önerilere ve klinik doğurgulara yer verilmiştir.

According to previous studies, it is known that there is a relationship between adverse childhood experiences and parental self-efficacy. Individuals who have experienced adverse childhood experiences have low parental self-efficacy. In studies, this relationship has been studied by examining the effects of various variables. However, no study has been found to investigate the serial mediating roles of both adult attachment styles and dyadic coping, which has just begun to be studied in our country. This thesis study aimes to examine the serial mediating roles of insecure attachment (anxiety and avoidant) and dyadic coping in the relationship between adverse childhood experiences and parental self-efficacy. The study was conducted with 117 people. In the study, parental age was considered as a control variable. After correlation and serial mediator analysis, it was found that insecure attachment (anxious and avoidant) and dyadic coping did not have serial mediator roles in the relationship between adverse childhood experiences and parental self-efficacy. In addition, avoidant attachment was found to have a mediating role in the relationship between adverse childhood experiences and parental self-efficacy. The results were discussed in the light the literature, the contribution and limitations of the study to the literature were discussed, and suggestions and clinical implications for future studies were included.