Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi ve Burada Okuyan Türk Öğrenciler Hakkında Bir Rapor

Abstract

The Communist University of the Toilers of the East (KUTVA) played an important role on the development of the Turkish leftist movement. Many members of Turkish Communist Party (TKP) and left-oriented people took education at this university between 1921 and 1938. Members of the Turkish leftist movement such as Nazım Hikmet, Vedat Nedim Tör, Şevket Süreyya Aydemir, İsmail Bilen, Zeki Baştımar, İsmail Tökin, Vala Nurettin studied at this university and after returning home they used their knowledge and experience in their ideological works. We notice that some of them such as Şevket Süreyya Aydemir, İsmail Tökin, Vala Nurettin left the communist movement and even regretted their own views afterwards. It is possible to gather information about the students, their life and education in KUTVA from a limited number of memories. However, we do not have enough information on how many students from Turkey studied in KUTVA between 1921 and 1938, how they lived there and what they did after returning home. In this article information has been compiled about the students and education in KUTVA by using the existing limited resources.

Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi (KUTVA)1 1921- 1938 yılları arasında Türkiye’den pek çok TKP üyesi ve sol görüşlü kişinin giderek eğitim gördükleri bir kurum olarak Türk solunun gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Nazım Hikmet, Vedat Nedim Tör, Şevket Süreyya Aydemir, İsmail Bilen, Zeki Baştımar, İsmail Tökin, Vala Nurettin gibi Türk solunun önemli isimleri bu üniversitede okumuş ve aldıkları teorik ve pratik altyapıyı Türkiye’deki ideolojik çalışmalarına aktarmışlardır. Yurda dönüşlerinde Şevket Süreyya Aydemir, İsmail Tökin, Vala Nurettin gibi bazı isimlerin komünist hareketi terk ettiklerini, hatta bir kısmının pişmanlık duyduğunu görmekteyiz. Büyük gizlilik içinde gönderilen öğrenciler ve üniversitenin eğitim faaliyetleri konusunda çok sınırlı sayıdaki hatıralardan bilgi edinebiliyoruz. Ancak, gene de faaliyette bulunduğu 1921- 1938 yılları arasında KUTVA ’nın Türkiye sektöründe kaç kişinin okuduğu, bunların Moskova’da nasıl bir hayat sürdükleri ve yurda dönünce neler yaptıkları konusunda geniş kapsamlı bilgiye sahip değiliz. Makalede, eldeki sınırlı kaynaklar kullanılarak KUTVA ’daki eğitim ve buradaki Türk öğrencilerin faaliyetleri hakkında bilgiler derlenmiştir.