Türkiye için bölgesel reel efektif döviz kurları ve ihracat ilişkisi

Abstract

Bu tezde Türkiye için hesaplanan bölgesel reel efektif döviz kurları ile ihracat performansı arasında bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir. 2003 Mart - 2015 Aralık dönemi (çeyreklik) tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) bazlı bölgesel reel efektif döviz kurları ve ihracat verileri benzer çalışmalardan yola çıkılarak modellenmiş ve reel kurun ihracatı açıklama gücü ölçülmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında reel efektif döviz kurları ve bölgesel reel efektif döviz kurlarının hesaplanması anlatılmıştır. Sonraki aşamada Türkiye'nin ihracat zaman serisi irdelenmiştir. Son olarak ihracat ve reel kurlar VAR modeli ile analiz edilmiştir. Modelde reel kurların ihracatı açıklamada anlamlı olup olmadığı çeşitli istatistiki testlerle kontrol edilmiştir. Yapılan analiz sonucu reel efektif döviz kurları ile ihracat arasında bazı bölgeler için teorideki beklentilere paralel şekilde, anlamlı bir negatif ilişki olduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: reel efektif döviz kuru, ihracat, TÜFE, MENA, VAR

In this thesis, whether there is a relationship between regional real effective exchange rates (REER) and regional export performance is studied. Monthly CPI based regional real effective exchange rates and export data from first quarter of 2003 to fourth quarter of 2015 is modeled similarly with previous literarature and it is tried to measure the explanatory power of real exchange rates for export performance. In the first part of the study, real effective exchange rates and calculation of regional real effective exchange rates is described. In the second part, Tukey's export performance and export structure is analyzed. Finally, export and REER data is modeled using VAR method and it is tried to understand whether real effective exchange rates has a meaningful effect on export performance. The analysis showed that there is a negative relationship for some regions between real effective exchange rates and exports in line with the theoretical expectations. However, the the relationship is weaker than expected. Keywords: real effective exchange rate, export, CPI, MENA, VAR