Kurumsalcı perspektiften kurumlar, siyasal rejim tipleri ve ekonomik kalkınma ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada kurumlar, siyasal rejim tipleri ve ekonomik kalkınma arasındaki ilişki incelenmektedir. Söz konusu ilişkinin varlığı, belirlenim yönü, nedensellik derecesi ve ampirik boyutları literatürde kapsamlı bir şekilde tartışılmaktadır. Bu tez uluslararası güç yapısının yükselen ülkeler lehine değiştiği, illiberal rejimlerin sayısının arttığı ve 2008 Krizi-sonrası dönemde demokrasi-merkezli kalkınma modellerinin cazibesini yitirdiği bir bağlamın ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Tezin temel amacı ise küresel güç geçişleri döneminde önem kazanan siyasal rejim-ekonomik kalkınma ilişkisini tekrar ele almak ve nedensellik mekanizmalarının aydınlatılmasına katkı sağlamaktır. Bu tezde Modernleşme kuramının ekonomik kalkınmanın nihai olarak demokrasiye neden olacağı yönündeki varsayımını test etmek amacıyla Çin örneği 'en-olası vaka' analizi olarak ele alınmakta ve bu teorinin günümüzde geçerli olmadığı ortaya konmaktadır. Bu tezde ayrıca siyasal rejim tiplerinin açıklayıcı değişken olarak ekonomik kalkınmayı belirlediği savunulmaktadır. Spesifik olarak ise, ekonomik kalkınma performansı ve sürdürülebilirlik açısından liberal demokratik rejimlerin diğer kurumsal yapılara kıyasla daha elverişli bir çerçeve sunduğu hipotezi ileri sürülmektedir. Tezin bu bölümünde nedensellik mekanizmalarını aydınlatmak amacıyla karşılaştırmalı perspektiften kurumsalcı bir analiz geliştirilmektedir. Liberal demokratik rejimler demokratik, anayasal ve ekonomik kurumlar ve koruduğu sivil hak ve özgürlükler vasıtasıyla ekonomik üretkenliği artırmakta ve dolaylı olarak beşeri sermaye, sosyal sermaye, teknolojik gelişmeyi ve kalkınma-yanlısı ekonomik reformları teşvik etmesi ve toplumsal ve siyasal istikrarı sağlayan çatışma yönetimi kurumları vasıtasıyla kalkınma için gerekli olan piyasa-dışı koşulları sağlamaktadır.

This study examines the relationship between political regime types and economic development. The existence, direction of determination, the degree of causality and the empirical dimensions of this relationship have been discussed widely in the literature. This thesis has emerged in a context in which the international power structure is undergoing a sea change in favour of emerging countries and the number of illiberal regimes is on the rise at a time that liberal development models have lost appeal in the post-2008 crisis. The main aim of the thesis is to reconsider the relationship between different constellations of political institutions and economic development performance, which have gained importance in a changing world order, and to contribute to the elucidation of causal mechanisms. In this thesis, in order to test the modernization theory's hypothesis based on the fact that economic development will ultimately lead to democracy, the Chinese case will be considered as the most likely case and it will be shown that modernization framework appears to lost its validity. It is also argued that political regime type, as explanatory variable, is one of the determinants of economic development. It is hypothesized in particular that liberal democratic regimes offer a more favourable political-institutional framework than illiberal institutional structures in promoting and sustaining economic development. In this thesis, an institutional analysis is developed from a comparative perspective in order to unveil the causal mechanisms. Liberal democratic regimes increase economic productivity through inclusive institutions as well as through civil rights and freedoms embedded in this institutional framework. They indirectly encourage human and social capital, technological development and inovation and development-enhancing economic reforms, and provide non-market conditions for development through conflict management institutions providing social and political stability.