Mısır'ın eski praetoryan yeni hükümdarları: Sivil asker ilişkileri bağlamında 1952 ve 2013 askeri müdahaleleri

Abstract

Yaklaşık bin yıldır askeri yönetimlerin hakimiyetinde varlığını sürdüren Mısır 21. yüzyıla gelindiğinde de bu kaderinden kaçamamıştır. 2011 sonrasındaki bir yıllık kısa bir süre dışında herhangi demokratik bir politik yaşam alanına kavuşamayan Mısır son yüzyılda iki kez askeri müdahale yaşamış ve ordu Mısır ve Mısırlının politik, ekonomik ve kültürel olmak üzere hayatının hemen her alanına nüfuz etmiştir. Bu bağlamda bu tezin amacı Mısır'da son yüzyılda gerçekleşen 1952 ve 2013 darbelerinin gerçekleştiği süreci inceleyerek askeri müdahalelerin motivasyonlarını ortaya çıkarmak ve sivil asker ilişkileri teorileri ile geleceğe dönük yeni bir öngörü sağlamaktır. Tezin vardığı sonuç ise her iki tarihte de Mısır ordusunun kültürel ve ekonomik motivasyonlarla yönetime müdahale etme eğiliminde olduğu ancak askeri müdahalelerin gerçekleşmesindeki ana faktörün bir sivil asker ilişkileri teorisi olan Uyum Teorisinin ortaya koyduğu gibi ordu, politik elit ve Mısır toplumu arasındaki uyumsuzluk olduğudur.

Egypt has been ruled by the military administrations for a thousand years. Today, it seems that Egypt is living the same destiny. She could not attain any democratic political life and has suffered two military interventions in the last century. As a result of these interventions, the Egyptian Army had penetrated almost all areas of Egypt. Within this context, this thesis aims to understand the motivations behind the military interventions in 1952 and 2013 in Egypt by examining the historical process and to provide a new perspective for the future. The conclusion of this thesis is that the Egyptian army had economic and cultural motivations to intervene in the political process both in 1952 and 2013. But the main factor in military interventions is discordance between the army, political elite and citizenry, as proposed by the concordance theory, which is a civil military relations theory.