Uluslararası hukuku çalışmak ve öğretmek: Türkiye'de erken Cumhuriyet Döneminde uluslararası hukuk eğitimi ve literatürünün analizi (1923-1945)

Abstract

This thesis first aims to examine international law education in Turkey in the early republican period, by focusing on the academia and educational institutions in order to seek for similarities/differences between international law education in the Ottoman Empire and early republican Turkey as well as continuities and changes in this regard. Within this framework, this thesis claims that international law education in early Republican Turkey had institutional and theoretical continuities inherited from the Ottoman Empire. However, still, transformation from imperial to republican mentality via reforming old institutions, establishing new ones and redesigning international law education in line of republican ideals show that there are significant differences as well. This thesis secondly analyzes international law literature in early republican Turkey by focusing on the themes related on international law, and by questioning whether the Turkish academia had followed international law debates in Europe. Moreover, it also looks for the impact of Turkish foreign policy issues on international law literature. Accordingly, the thesis claims that the Turkish internatinonal law academia generally followed European debates of international law in the interwar period despite some attempts for creating an original debate in the literature. Also, it argues that the Turkish international law literature in this period was dominated by legal analysis of Turkish foreign policy issues, directly or indirectly related to the Treaty of Lausanne.

Bu tezde ilk olarak uluslararası hukuk eğitiminin Türkiye'de erken cumhuriyet döneminde kimler tarafından, ne şekilde, hangi kurumlarda verildiği, Osmanlı İmparatorluğu döneminde verilen uluslararası hukuk eğitimi ile benzerlikleri/ farklılıkları ve imparatorluktan cumhuriyete geçişte uluslararası hukuk eğitiminde devamlılık/değişimlerin neler olduğu sorularına yanıt aranacaktır. Bu çerçevede bu tez Türkiye'de uluslararası hukuk eğitiminin Osmanlı İmparatorluğu'ndan tevarüs eden kurumsal ve kuramsal bazı devamlılıklar gösterdiğini, ancak cumhuriyete geçişle beraber gerek yeni kurumların tesisi veya eski kurumların reformu, gerekse hukuk eğitiminin cumhuriyet ideallerine göre yeniden tasarlanması ile önemli farklılıkların da ortaya çıktığını iddia etmektedir. Bu tezde ikinci olarak Türk uluslararası hukuk akademyasının erken cumhuriyet döneminde hangi konuları tartıştığı, bu konuların Avrupa'daki tartışmaları takip edip etmediği ve uluslararası hukuk literatürünün gelişiminde Türkiye'nin dış politika sorunlarının nasıl bir rol oynadığı sorularına yanıt aranacaktır. Bu dönemde az sayıda özgün uluslararası hukuk tartışması yapılmış olmakla birlikte büyük ölçüde Avrupa'daki literatür takip edilmiş; ancak literatürde ağırlığı Türk dış politikasının birçoğu Lozan Antlaşması ile doğrudan ya da dolaylı olarak alakalı meselelerinin hukuki analizi oluşturmuştur.