Para politikalarının finansallaşmaya etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Para politikaları ve faiz oranları 2000'li yıllardan sonra gelişmiş ekonomilerde yaşanan finans krizlerinin etkilerini azaltmak için önemli bir araç olarak kullanıldı. Gelişmiş ekonomilerde kullanılan bu araçlar, gelişmekte olan ülkelerin finansallaşmasında önem kazandı. Bu çalışmanın araştırma sorusu, küresel ekonomide 2000'ler sonrası yaşanan parasal genişlemenin (ve özellikle 2008 Finansal Krizi sonrası politikaların) gelişmekte olan ülkelerde finansallaşmayı nasıl etkilediğidir. Bu kapsamda tez, gelişmekte olan ülkeler arasında "Kırılgan Beşli" olarak adlandırılan ülkelerin (Brezilya, Güney Afrika, Hindistan, Endonezya, Türkiye) 2000-2019 yılları arası finansallaşma sürecine odaklanmıştır. Finansallaşmayı ölçen göstergelere göre Kırılgan Beşli ülkeleri arasında benzer devamlılık veya farklılıkları sorgulamak üzere Türkiye vaka çalışması olarak seçilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre Türkiye, Kırılgan Beşli ülkeleri arasında finansallaşma sürecinde ayrışmıştır. Tezin argümanı, Türkiye'nin 2008 sonrası finansallaşma sürecinde Kırılgan Beşli ülkeleri arasında ayrışmasını ülke içi kurumsal yapıdaki değişimin daha iyi açıkladığıdır. Tez aynı zamanda ülke içinde tercih edilen büyüme politikası doğrultusunda finansallaşma sürecinde uygulanan politikaların sonuçlarını tartışmaktadır.

Monetary policy and interest rates have been used as an essential tool to reduce the effects of financial crises in developed economies since the 2000s. These policy instruments used in developed economies have been also important for the financialization process of developing countries. This thesis' research question is how monetary expansion since the 2000s (and particularly the monetary policy after the 2008 Financial Crisis) have been affecting developing countries' financialization? Accordingly, the focus has been on the so-called "Fragile Five" countries' (Brazil, South Africa, India, Indonesia and Turkey) financialization process between 2000 and 2019. Thus, Turkey is selected as a case to explain the continitues and differences among the Fragile Five countries' financialization, which was measured according to the common indicators in the literature. According to the findings of the study, Turkey's financialization indicators diverged considerably among other Fragile Five countries. The argument asserts that Turkey's divergence in financialization after 2008 among Fragile Five countries can be explained better by the changes in institutional structure at domestic level. The thesis also discusses policy implications during Turkey's financialization process according to its economic growth policy.