Niceleyicilerle İlgili Bir Anlam Genellemesi

Abstract

Bu yazıda doğal dilde anlamın matematiksel analizinin mümkün kıldığı bir genellemeyi betimleyeceğiz. Anlambilimsel modellemenin neyi içerdiğinden kısaca bahsedip doğal dil niceleyicilerinin (“her”, “hiç”, “çoğu” vs.) anlamsal özelliklerine odaklanacağız. Ne anlama gelmesi gerektiğini çok iyi bildiğimiz bazı niceleyicileri hiçbir doğal dilde bulamadığımızı göreceğiz. Bu gözlemi anlamaya çalışırken bir niceleyicinin doğal dile ait olup olamayacağını belirleyen bir genelleme (Muhafazakârlık Genellemesi) ile karşılaşacağız. Bu genellemeye göre doğal dil niceleyicileri birtakım matematiksel ilişkileri göstermek zorundadır. Ortaya çıkan genel resim, matematiksel yapıların doğal dilin analizinde kritik önemde olduğudur.

In this paper, we describe a generalization whose formal statement is made possible by the mathematical analysis of natural language meaning. After briefly mentioning how meaning in natural languages can be formalized, we focus on the semantic properties of determiners (“every”, “no”, “most” etc.). Some determiners whose denotations are formally quite explicit are not observed in any of the natural languages that have been studied (thus far). It has been suggested that there are some generalizations that regulate what kind of determiners can exist in a natural language. That is, a determiner must exhibit various mathematical properties for it to be in the functional lexicon of a natural language. The picture that emerges out of this discussion is one in which mathematical structures are of supreme importance in the analysis of natural languages.