Paraoksonaz 1 (PON1) Genetik Polimorfizmlerinin Psödoeksfoliasyon Sendromu ve Psödoeksfoliasyon Glokomu’ndaki Rolünün Araştırılması

Abstract

Psödoeksfoliasyon sendromu (PES) hücre dışı matrikste lifsi materyallerin hem oküler dokularda hem de çeşitli iç organlarda birikmesi ile karakterize, yaşa bağlı gelişen sistemik bir bozukluktur. Psödoeksfoliasyon materyalinin, aköz hümor sıvısının drenajını sağlayan kanalları tıkaması sonucunda göz içi basıncının artması ile birlikte glokom ortaya çıkar; bu tip glokoma psödoeksfoliyatif glokom (PEG) adı verilir. Glokom dünyada görme kaybına yol açan en önemli sebeplerden biridir. PES’in patofizyolojisinde oksidatif stresin yer aldığı düşünülmektedir. PON1 oldukça bilinen bir antioksidan enzimdir ve PES’in patofizyolojisinde rolü olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle PON1 aktivitesini ve ifade edilme seviyesini etkileyen bazı tek nükleotit polimorfizmleri (SNP) ile PES ve PEG hastalıkları arasındaki ilişkinin incelenmesine karar verilmiştir. Bu SNP’ler 192Q/R, 55L/M, ve -107T/C polimorfizmleridir. Çalışma grubu 150 PES hastası, 150 PEG hastası ve 150 kontrolden oluşmaktadır. Kan örnekleri Sağlık Bilimleri Üniversites, Ankara Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göz Hastalıkları Servisince toplanmıştır. Genotipler PCR ve sonrasında RFLP tekniği kullanılarak belirlenmiştir. PCR’da kullanılan genomik DNA’lar ekibimiz tarafından tam kandan izole edilmiştir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, PON1 192Q/R ve 55L/M polimorfizmlerinin kontroller için PES veya PEG riski bakımından fark yaratmadığı gözlenmiştir. 192Q/R polimorfizmi PES hastalarının PEG oluşturma riski açısından da ilişkisiz bulunmuş, ancak PES hastaları için, 55MM genotipine sahip olmanın, 55LM veya LL genotipine göre, PEG için 0.49 kat (OR=0.490, P=0.048) riskli, diğer bir ifade ile yaklaşık 2 kat koruyucu olduğu ortaya çıkmıştır. PON1 -107C aleli taşıyan genotipe sahip olmanın, taşımayan genotipe göre PES için 0.573 kat riskli (yani 1.74 kat daha koruyucu) (P=0.022) olduğu; öte yandan PES hastaları arasında C aleli taşıyan genotipe sahip olmanın, TT genotipine göre, PEG riskini 1.690 kat arttırdığı (P=0.030) hesaplanmıştır. Sonuç olarak, bu polimorfizmler PES ve PEG kapsamında ilk kez incelenmiş olup, bazı alellerin varlığı PES/PEG ile ilişkili bulunmuştur.