Uluslararası İlişkiler Programları Yüksek Lisans Tezleri / Relations Programs Master Theses

Permanent URI for this collectionhttps://gcris3.etu.edu.tr/handle/20.500.11851/10072

Browse

Now showing 1 - 9 of 9

Arap Baharı Sonrası Suudi Arabistan-İsrail İlişkileri: Rol Teorisi Perspektifinden Normalleşme Dinamikleri
(2025) Nacaroğlu, Esma; Şen, Gülriz
Yenilenebilir Enerji Güvenliği Bağlamında Kritik Mineral Tedariki: Devletlerin Ticaret Politikalarının Değerlendirilmesinde Çin Vakası
(TOBB ETÜ, 2024) Aydoğdu, Hüsnü; İpek, Pınar
Bu tez, yenilenebilir ve temiz enerji teknolojilerine geçiş sürecinin önemli bir unsuru olan kritik mineral tedarikine yönelik ticaret politikalarını analiz etmektedir. Tezde, Uluslararası Politik Ekonomi (UPE) literatüründeki tartışmalara dayanarak, takip eden araştırma sorusu için devletlerin ticaret politikalarının tek bir kuramsal çerçeve ile bütüncül biçimde anlaşılamayacağı iddia edilmektedir: Enerji dönüşümü sürecinde yenilenebilir enerji arz güvenliğini sağlama doğrultusunda devletler nasıl bir ticaret politikası izlemektedir? Bu bağlamda, Ekonomi Diplomasisi ve Enerji Güvenliği literatüründeki yaklaşımlar sentezlenerek oluşturulan eklektik analitik çerçeve, UPE zemininde seçilen Çin vakasına uygulanmıştır. Çin'in güneş paneli, rüzgâr türbini ve elektrikli araç bataryası üretimi için ihtiyaç duyduğu bakır, kobalt, lityum, nadir toprak elementleri ve nikel minerallerini en yüksek miktarda tedarik ettiği ülkeler belirlenmiştir. Eklektik çerçeve doğrultusunda bu minerallerin tedarikine yönelik ticaret politikaları hem merkezi politikalar hem de ülke bazındaki politikalar açısından 2010-2021 yılları arasında analiz edilmiştir. Analiz yöntemi içerik analizidir. Tezin temel bulgusu, kritik minerallerin tedarikinde Realist, Liberal ve İnşacı kuramlarla açıklanan ve çeşitli amaçlar ve araçlarla karakterize edilen politikaların bir arada kullanıldığıdır. Dolayısıyla, kritik minerallerin tedarikinde UPE açısından ticaret politikasından ziyade ticaret politikalarının varlığı söz konusudur.
Reinvestigating the State Debate During the Energy Transition in the Usa
(TOBB ETÜ, 2022) Alemdar, Ersel Yusuf; İpek, Pınar
Bu tez, enerji dönüşüm sürecinde Amerikan devletinin rolünü incelemektedir. Immanuel Wallerstein, 1968'den beri Amerikan hegemonyasının zayıfladığını iddia ediyor. Yazılarında Wallerstein, Amerikan devletinin bu zayıflayışı önlemek için geliştirdiği stratejilere rağmen Amerikan hegemonyasının düşüşünün devam ettiğini belirtti. Enerji dönüşüm süreci, ABD'nin hegemonyasını pekiştirmesi için bir fırsat olabilir. ABD'nin ekonomisi büyük ölçüde fosil yakıt kaynaklarına dayalı olmasına rağmen son yıllarda yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payı önemli ölçüde arttı. ABD'de sürekli bir enerji dönüşümü yaşansa da, son on yılda ABD hükümetinin enerji dönüşümü politikalarında farklı yaklaşımlar söz konusuydu. Bu farklı yaklaşımlar, kapitalist sınıfın fraksiyonları arasındaki çatışmalardan kaynaklanıyor. Bu araştırmada, enerji dönüşüm sürecinde kapitalizmde süregelen güç mücadelesinde devletin rolünü tarihsel olarak inceledim. Bunun için enerji dönüşümü sürecindeki Amerikan devletinin aktörlerini ve farklı yaklaşımlarını inceledim. ABD'deki enerji dönüşümü özellikle elektrik üretim sektöründe gerçekleşirken özellikle elektrik üretim sektöründe üretim ilişkilerinde değişim yaşanıyor. Bu sebeple, devletin hegemonyasını güçlendiren ve bu süreçte kapitalist sınıfın bazı kesimlerini desteklerken bazı kesimlerini cezalandıran politikalarını incelemek için de özellikle elektrik sektörüne odaklandım. Araştırmada, Marksist çalışmalarda Devlet Tartışması bağlamında devletin tarihsel konumundaki süreklilikleri ve değişiklikleri kabul ederek, 2008 ve 2021 arası Obama Yönetimi'nin, Trump Yönetimi'nin, Biden Yönetimi'nin, ABD Kongresi'nde Demokratların ve Cumhuriyetçilerin enerji dönüşümüne ilişkin söylemlerini "Tarihsel Materyalist Politika Analizi" yöntemini kullanarak inceledim.
Avrupa Birliği ve Rusya Arasında Doğal Gaz Temelli Karşılıklı Bağımlılık İlişkisi: Sıkı Bağlardan Çözülmeye
(TOBB ETÜ, 2022) Can, Hüseyin Caner; Palabıyık, Mustafa Serdar
Bu tez, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)/Avrupa Birliği (AB) ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)/Rusya Federasyonu (RF) arasında doğal gaz temelli kurulan karşılıklı bağımlılık ilişkisine, karmaşık karşılıklı bağımlılık teorisi aracılığıyla odaklanmaktadır. Tezin iki temel argümanı vardır. İlk olarak, Avrupa'da Soğuk Savaş'a ve aralarındaki ideolojik rekabete rağmen, AET ülkeleri ile SSCB arasında karmaşık karşılıklı bağımlılık oluşmuş ve bunda da doğal gaz ticareti kayda değer rol oynamıştır. AET'nin güvenilir bir enerji kaynağı ihtiyacı ve güvenilir bir tedarikçi arayışı ile SSCB'nin Avrupa ile ekonomik ilişkiler kurma ihtiyacının örtüşmesiyle, Soğuk Savaş'ın sonu ve AET'nin AB'ne dönüşümü gibi yapısal değişikliklere rağmen karmaşık karşılıklı bağımlılık ilişkisi 2000'li yılların başına kadar sürmüştür. İkincisi, bu karmaşık karşılıklı bağımlılık, 2000 yılından sonra beş temel gelişme nedeniyle tarafların çabalarına rağmen tedricen çözülmüş ve nihayetinde RF'nin Ukrayna'yı işgaliyle 24 Şubat 2022 tarihinde kopmuştur. Bu gelişmeler şunlardır: (1) AB'nin doğal gaz ticaretinde serbest piyasa koşullarına ve rekabete dayalı sisteme geçmesi, (2) RF'nin Avrupa girişimi olan Enerji Şartı Antlaşması'nı taraf olmaması, (3) AB'nin doğal gaz alanında ortak pazar veya ortak dış politika stratejisi geliştirememesi, (4) Eski Doğu Bloğu ülkeleri merkezli krizlerin AB-RF doğal gaz ticaretini olumsuz etkilemesi ve (5) Kuzey Amerika menşeili LNG'nin küresel doğal gaz ticaretindeki rolünün artması ve Avrupa'daki doğal gaz alım ve satım sözleşme yapılarını değiştirmesi. Bu tez özellikle, doğal gaz bağlamında aralarında asimetrik bir karşılıklı bağımlılık bulunan iki taraf arasında, bu bağımlılığı oluşturan koşulların nasıl tesis edildiğini ve her iki taraftaki devlet dışı aktörler ile etkileşim kanallarının bu süreçte nasıl rol oynadıklarını, iki ana zaman diliminde incelemeyi ve iki taraf arasındaki karmaşık karşılıklı bağımlılığın geçirdiği değişimi gerekçeleriyle irdelemeyi hedeflemektedir.
Sosyal Medya Platformlarının Devlet Yönetimine Müdahalesinin Analizi
(TOBB ETÜ, 2022) Berk, Mehmet Emre; Yalçınkaya, Haldun
Bu yüksek lisans tez çalışması kapsamında, sosyal medya platformlarının devlet yönetimine müdahalelerinin analizi yapılmıştır. Siyasal düşünce tarihinde görüldüğü gibi, devletler doğası gereği imperium alanlarını koruma refleksine sahiptir. Bu durum, imperium alanını korumak isteyen devletin sosyal medya platformları ile güç mücadelesine girmesine neden olmaktadır. 6 Ocak 2021 ABD Kongre Baskını sürecinde dönemin ABD Başkanı Donald Trump'ın maruz kaldığı sosyal medya sansürü bu durumu gözler önüne sermektedir. Trump'ın sansüre maruz kalması, Twitter'dan çekilen veriler ile ifade edilmiştir. Devletler ile sosyal medya platformları arasında güç mücadelesinin derinleşmesinin doğurabileceği olası senaryolar değerlendirilmiştir. Bu bağlamda güç mücadelesini engellemek amacıyla her iki aktörün çıkarlarının korunabileceği, verimli bir iletişimin kurulabileceği, çok paydaşlı katılımın sağlanabileceği, norm ve davranış ilkelerinin belirlenebileceği özel bir yönetişim modeli önerilmiştir. Küresel Sosyal Medya Yönetişim Modeli devlet ve sosyal medya arasındaki güç mücadelesini engelleme, birey hak ve özgürlüğünü koruma kapasitesi olduğunu ortaya konmuştur.
Türkiye'nin Enerji Güvenliğinde Rusya ile İşbirliği: Akkuşu Nükleer Santrali
(TOBB ETÜ, 2022) Bağlı, Ayşenur; İpek, Pınar
Bu çalışmanın amacı, Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) Anlaşması'nın neden Rusya ile yapıldığı araştırma sorusundan yola çıkarak, Türkiye'nin nükleer güç santrali kurma girişimlerine dair geçmiş süreç ve mevcut anlaşmanın içerim şartlarına göre Rusya ile nükleer enerjide işbirliğini belirleyen ana politika motivasyonunu açıklamaktır. Çalışmanın sonucunda işbirliğini belirleyen iki ana neden tespit edilmiştir. Bu nedenlerden birincisi "yap-sahip ol-işlet" modelinin kullanılmasıyla Türkiye'nin ekonomik sorumluluk almamış olması ve bu modeli sadece Rusya'nın tercih etmesi, ikincisi ise devletlerarası anlaşma yaparak her iki ülkenin de kendisini garanti altına almasıdır. Akkuyu NGS'nin enerji arz çeşitliliğini sağlaması ve elektrik birim maliyetinin kömür ve doğal gazdan daha düşük olması, santralin önemli faydaları arasındadır. Diğer yandan santralin tamamıyla Rusya kontrolünde olması alternatif enerji kaynağının uzun vadede güvenilirliği hakkında endişeler yaratmaktadır. Bu sonuçlar karşılıklı bağımlılık çerçevesinde değerlendirildiğinde Akkuyu NGS'nin enerji arz çeşitliliğini artırdığı ancak Rusya'ya olan asimetrik bağımlılığı artırdığı için enerji arz güvenliğini sağlamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
The European Union's External Aviation Policy on the Basis of Europeanization: a Case Study on the Common Aviation Area
(TOBB ETÜ, 2022) Özdemir, Mehmet Furkan; Kardaş, Şaban
Bu çalışmanın amacı Avrupa Birliği'nin (AB) dış havacılık politikasının üç sütunundan biri olan Ortak Havacılık Alanını (OHA) incelemektir. OHA, AB komşu ülkelerinin hava taşımacılığı pazarını serbestleştiren ve bu ülkelerle mevzuat uyumunu sağlayan eşit bir oyun alanı yaratmayı amaçlamaktadır. OHA, Avrupalılaşma kapsamında ele alınacaktır. Bu çalışmanın araştırma sorusu "Avrupa Komşuluk Politikası (AKP) ülkelerinin Sivil havacılık alanında AB müktesebatına uyumunu ne açıklar?" sorusudur. Araştırma sorusunu cevaplamak ve önerilen hipotezin doğruluğunu test etmek için vaka analizi, süreç takibi ve yarıyapılandırılmış görüşme tekniğinden faydalanılmıştır. Gürcistan ve Moldova OHA kapsamında ele alınmıştır. Bu bağlamda, bu çalışma çerçevesinde öne sürülen hipotez, OHA'nın oluşturulmasında AKP ülkelerinin maddi beklentilerinin temel belirleyici olduğudur. Bu çalışma dört bölüme ayrılmıştır. Giriş bölümünün ardından ikinci bölüm kavramsal ve teorik çerçeve ile metodolojiyi içerecektir. Üçüncü bölümde, Gürcistan ve Moldova'nın CAA'ya katılırken materyal beklentilerinin olup olmadığı tartışılacaktır. Son bölümde temel bulguları özetlenecektir.
İspanya'da Vatansızlık Sorunu: Romanyalı ve Batı Sahralı Vatansız Çocuklar Vakalarının Analizi
(TOBB ETÜ, 2022) Abiş, İrem; Gündüz, Kadir Aydın
Devletin birey haklarının sağlayıcısı olduğu bir ortamda herhangi bir devlete mensup olmamak, temel insan hakları ihlallerini de beraberinde getirir. Bu durum sosyal bilimlerce vatansızlık kavramı ile incelenir. Bu tezde, sorunun önlenmesi ve azaltılması konusunda Vatansızlık Endeksinde yapılan olumlu değerlendirmeler nedeniyle İspanya özelinde bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada, İspanya'da aslında vatansızlığa ilişkin kuşatıcı bir çözüm sürecinin işlememiş olduğu tespit edilmiştir. Bu ikilemli durumu anlamak ve açıklamak için, vatansızlık sorunu yaşayan Romanyalı ve Batı Sahralı göçmen çocuklar karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Vatansızlık, vatandaşlık politikalarında yapılacak düzenlemelerle doğrudan doğruya bağlantılıdır ve vatandaşlık politika yapımı süreçlerini incelemeyi gerekli kılmaktadır. İspanya özelinde karşılaştırmalı olarak incelenen iki vaka, vatansızlık sorununa ilişkin çözüm süreçlerinin nasıl ve neden farklılık gösterdiğini ve farklı sonuçlar ürettiğini anlama imkânı sunmaktadır. Çalışma, vakaların politika değişim süreçlerini karşılaştırmada esas aldığımız Çoklu Akış Teorisinin önemli iki bileşeni olan "Politika Girişimcisi" ve "Politika Penceresi" unsurlarının farklı politika çıktıları oluşmasında etkili olduğunu ortaya koyar. Özetle, Romanyalı çocuklar vakasında iki unsurun etkin olup süreci başarıya götürdüğü; Batı Sahralı göçmen vatansızlar vakasında ise bu iki kavramdan birinin yüklenicisi olacak kişi ya da kurumların eksikliği nedeniyle çözümsüzlüğün devam ettiği görülür.
Aşağıdan Yukarıya Güvenlik Baskısı: Türkiye'de Suriyelilerin Twitter Üzerinden Güvenlik Çerçevelemesi Analizi
(TOBB ETÜ, 2022) Mahiroğlu, Hasret Elif; Meriç, Başak Yavçan
Türkiye zaman içerisinde göç veren ülke konumundan göç alan ülke konumuna gelmiştir. Bunun en güncel örneği ise 2011 yılında Suriye'deki iç savaş sonrasında Türkiye'ye doğru yaşanan Suriyeli göçüdür. Her ne kadar Türkiye'deki hükümet yetkilileri krizin başından itibaren Suriyelilere karşı insani boyutu ön plana çıkarsa da ev sahibi topluluğun algısı, büyük oranda farklılaşmıştır. Suriye ile olan sınır bölgesinde güvenlik tehdidi algısı ile hareket etme politikası benimsenmesine karşın Suriyelilerin devlet tarafından güvenlik alanına alınmadığının tercih edildiği görülmüştür. Bu tez çalışmasında, toplumsal düzeyde bakıldığında, Suriyelilerin bir güvenlik tehdidi olarak inşa edilmesinin analizi için Güvenlikleştirme Teorisi'nin kullanılması uygun bulunmuştur. Güvenlik inşasının Türkiye'de yalnızca elit söylemleri ile değil halk tarafından desteklendiğini analiz etmek adına, insanların düşüncelerini ifade etmek için kullanabilecekleri bir sosyal medya platformu olan Twitter seçilmiştir. Twitter üzerinden yapılan analiz için Ocak 2011 ile Aralık 2022 yılları arasında "Suriyeli" veya "Suriyeliler" kelimeleri geçen veriler toplanmıştır. Yapılan literatür taraması sonucunda elde edilen ortak boyutlar ve kavramsallaştırmalar ile analiz edilen Tweetlerde toplumsal boyut, suç boyutu, ekonomik boyut ve siyasal boyutlar üzerinde inşa edilen güvenlik tehdidi algılarına yönelik nicel ve nitel bulgular paylaşılmıştır.

Browse

Recent Submissions