Tek hazine hesabı sisteminin genişletilmesinin Türkiye kamu mali yönetimine etkisi

Abstract

Kamu nakit yönetimi anlayışı giderek daha aktif ve daha profesyonel bir yönetim anlayışına doğru evrilmektedir. Modern nakit yönetimine geçiş için reformların başında Tek Hazine Hesabı (THH) kapsamının genişletilmesi yer almaktadır. İyi ülke uygulamalarında THH neredeyse devletin tüm nakit kaynaklarını kapsayacak kadar geniş kapsamlı iken, ülkemiz THH'sinde kapsam yalnızca genel bütçe kapsamındaki idarelerin merkez ve taşra birimleriyle sınırlıdır. Bu itibarla, kamu kaynağının tek bir merkezde toplanarak daha etkin kullanılmasına, gereksiz borçlanmanın önüne geçilmesine ve kamu kaynağının ölçek ekonomisiyle daha iyi değerlendirilmesine imkan tanıyan Tek Hazine Hesabı sisteminin ülkemiz uygulamasındaki kapsamının genişletilmesi gerekmektedir. Çalışmada, öncelikle modern nakit yönetimi, sonrasında THH'nin teorik çerçevesi ele alınmıştır. Daha sonra, ülkemiz THH uygulamaları kronolojik sıraya göre incelenmiştir; nihayetinde kamu mali yönetimine ciddi anlamda katma değer sağlayacağı düşünülen THH kapsamının genişletilmesi önerilmektedir. Ülkemizde olması gereken ideal THH'nin kapsamını öneren bu çalışmanın, ilerleyen dönemlerde nakit yönetiminde modernizasyon çalışmaları çerçevesinde öncelikli olarak ele alınması gereken kamu mali yönetim reformlarından THH'nin genişletilmesi çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Tek Hazine Hesabı, Hazine Nakit Yönetimi, Hedef Nakit Düzeyi, Kamu Mali Yönetimi, Kamu Maliyesi

Today, the public cash management has gradually been managed more actively and professionally. Some essential reforms should be enacted to transit from traditional to modern cash management approach, extending the scope of Treasury Single Account (TSA) comes first among these reforms. TSA, in the good practices case, has an extensive spectrum including almost all public resources, but it just covers the units of central and local administration in Turkey. In this regard, the scope of TSA in Turkey should be extended to use public resources more efficiently by collecting them in a single center, therefore avoiding unnecessary borrowing and evaluating public funds better through economies of scale. In the study, the modern cash management is examined at first, then the theoretical framework of TSA is examined. Then, applications of TSA in Turkey over the time are reviewed in chronological order. Moreover, finally, a new extended scope of TSA covering other public institutions is proposed. The study which assesses the coverage of TSA in Turkey with a new perspective and aims to propose an ideal TSA coverage is believed to contribute to the efforts for the extension of the TSA system as a part of the modernization of the cash management in Turkey. Keywords: Treasury Single Account, Treasury Cash Management, Target Cash Balance, Public Financial Management, Public Finance.