Mackintosh'un Mavi Bilet Romani: Ataerkil Söylemde Hapsolmuş “Vahşi” Kadinlar

Abstract

Britanyalı yazar Sophie Mackintosh Mavi Bilet (2020) başlıklı distopik romanında kendilerine biçilmiş roller içinde sıkışıp kalmış kadınların özgürlük arayışlarını anlatır. Mackintosh'un kadınlara dayatılan yasaya karşı gelerek hamile kalan ana karakteri Calla, bastırdığı annelik arzusunun peşinden gider ve bu uğurda ziksel, sosyolojik ve psikolojik bir dönüşüm geçirir. Yazarın insan bedeninin sınırlarını zorlayan Calla tasviri Clarissa P. Estés'in Kurtlarla Koşan Kadınlar (1992) eserindeki “vahşi kadın” arketipini örnekler. Ancak, bu örnekleme Estés'in bahsettiği ve yaratıcılıkla eşleştirdiği olumlu bir dişil enerjiyi yansıtmaz. Aksine, karnı büyüdükçe daha da toplum dışına itilen Calla romanın sonuna doğru yabani bir hayvana, bir ucubeye dönüşerek, ataerkil imgelemdeki korkunç anne tasvirlerini pekiştirir. Bu bağlamda, Mackintosh'un annelik, öteki kadın bedeni, cinsiyet rolleri gibi konuları sorgulamaya niyetlenen romanı Antik Yunan'dan günümüze süregelen, kadını doğayla ve ilkellikle ilişkilendiren özcü yaklaşımın kıskacından kurtulamaz ve kadının başkaldırısıyla gelen değişimi karanlık, medeniyet dışı ve korkutucu bir mekânda, hayvani imgelerle kurgular. Calla sistemin uçlarında, ormanın karanlığında “uluyarak” kendini yeniden yaratan yabanıl ve hayvansı, yani şeytani olarak görülen kadın “öteki”nin bir temsiline dönüşür. Hamilelikle birlikte ontolojik sınırları geçen ve gittikçe vahşileşen bu kadın Estés'in eski anlatılar yoluyla keşfettiği yaratıcı dişil gücü, tekinsiz ve korkutucu bir güce indirger. Bu bağlamda, bu makale Mackintosh'un yarattığı karakterleri arketipçi eleştiri ışığında inceleyecek ve vahşi doğayı kadınla eş tutarak, her ikisini de insan medeniyetinin dışına yerleştiren yazarın aslında oldukça ataerkil olan söylemini ortaya koyacaktır.