Biyosensörler ve Kullanım Alanları: Geleneksel Derleme

Abstract

Sensör, amacı ortamdaki değişiklikleri tespit etmek ve bu de?ğişiklikleri bilgisayar gibi elektronik cihazlara göndererek veri elde etmek olan bir cihazdır. Sensörler bir moleküler tanıma sistemi (re?septör), bir fizikokimyasal dönüştürücü ve sinyal işlemcisinden olu?şur. Biyosensör ise, temel olarak enzim, nükleik asit, hücre gibi bir biyo-tanıma materyalinden, elektrokimyasal, optik, kütle tabanlı veya kalorimetrik sinyal dönüştürücüden ve bir sinyal işlemcisinden oluşan, biyolojik ve kimyasal maddelerin belirlenmesinde kullanılan cihazdır. Biyosensörler, biyoreseptörlerin türlerine göre enzimatik biyosen?sörler, protein reseptör bazlı biyosensörler, immünosensörler, DNA?aptamer bazlı biyosensörler ve tam hücre biyosensörleri olarak sınıflandırılabilir. İlk üretilen biyosensörlerden sonra büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Biyosensörlerin tasarlanması, üretimi ve optimizasyonu için kimya, fizik, mühendislik, biyoloji, tıp, eczacılık gibi farklı di?siplinlerin katkıları olmuştur. Ayrıca, günümüzde mikroakışkanlar ile nanoteknoloji gibi yeni teknolojilerin ışığında hızlı bir ilerleme kay?dedilmiştir. Bu derlemede biyosensörlerin yapıları, çalışma prensipleri ve biyosensör çeşitleri hakkında bilgiler özetlenecek, biyosensörlerin gıda sektöründeki uygulamaları, gıda toksikolojisi açısından önemi tar?tışılacaktır. Biyosensörlerin ekotoksikolojik açıdan önemi, biyoterö?rizm girişimlerindeki uygulamaları, ilaç adayı olabilecek bileşiklerin toksisite potansiyellerinin değerlendirilmesi, özellikle dar terapötik aralığa sahip ilaçların konsantrasyonlarının takip edilerek hasta için güvenli bir tedavi protokolünün oluşturulması ve koronavirüs hasta?lığı (COVID-19) ile önemi bir kez daha anlaşılan hızlı ve etkin pato?jen tespiti gibi pek çok farklı alandaki uygulamaları hakkında bilgiler aktarılarak biyosensörlerin geleneksel analiz yöntemlerine göre sağ?layabileceği üstünlüklerden de söz edilecektİE